To już drugi warsztat w cyklu DZIECKO NA WARSZTAT. Tym razem pora na eksperymenty naukowe.

Muszę przyznać, że dzieciaki, poprzednio spokojne i zaciekawione, tym razem eksperymentowały głównie z moją cierpliwością i wytrzymałością ;), ale jakoś daliśmy radę! I znaleźliśmy eksperymenty, które też im się podobały :).

Ponieważ moje dzieciaki lubią różnorodność i tym razem nie było u nas tematu przewodniego. Mieliśmy eksperymenty z zakresu biologii, geologii, astronomii, chemii, fizyki (w tym optyki i ciśnienia) i pogody. Przyznacie – że to od sasa do lasa. Ale postanowiłam posłuchać ich i taką szeroką paletę zaproponować.

No, ale od początku…Zapraszamy na DZIECKO NA WARSZTAT

1. Eksperyment biologiczny

Ten eksperyment zaczęliśmy najwcześniej, jeszcze na fali wrześniowego warsztatu biologicznego.

Co potrzebne?

-różne produkty spożywcze (oprócz mięsa)

-przeźroczysty, szczelny pojemnik plastikowy

-taśma klejąca

-czas

Na czym to polega?

Odkrawamy po małym kawałeczku różnych produktów spożywczych (u nas wystąpiły: ziemniak, kawałek bułki, papryka, winogrono, ser żółty, nektarynka i jabłko). Każdy z produktów płuczemy wodą i delikatnie odsączamy w papierowy ręczniku.

Następnie układamy w pudełku – artykuły mogą się dotykać, ale nie mogą leżeć na sobie. Pudełko zamykamy i zaklejamy szczelnie taśmą klejącą.

Teraz potrzebny jest czas…

This slideshow requires JavaScript.

Najpierw pleśń pojawiła się na nektarynce – już pierwszego dnia.No cóż, chyba nektarynka miała już swój wiek ;). Trzeciego dnia – zaczął pięknie na zielono-niebiesko pleśnieć ser żółty. Za kolejne dwa dni pojawił się pierwszy nalot na bułce. I wtedy w zasadzie hodowla pleśni rozkwitła na dobre ;).

Czego się dowiedzieliśmy?

Ano tego, w jaki sposób rozmnażają się grzyby, bo pleśń jest przecież grzybem. Dowiedzieliśmy się też, że są szkodliwe rodzaje pleśni (tych naszych nawet nie otwieraliśmy, tyko całe pudełko wylądowało w koszu) oraz takie, które wykorzystywane są do produkcji serów, win, antybiotyków (np. penicyliny) czy niektórych środków czyszczących.

2. Eksperyment astronomiczny

Co potrzebne?

Do przeprowadzenia tego eksperymentu potrzebne są:

-piłeczka (np. tenisowa)

-folia aluminiowa

-latarka

-ciemne pomieszczenie

Na czym to polega?

Piłeczkę tenisową zawijamy w folię aluminiową. To jest nasz księżyc. Zabieramy go do ciemnego pomieszczenia (lub jak w naszym przypadku – po prostu gasimy światło) i zapalamy latarkę. Światło latarki, która odgrywa rolę słońca, kierujemy w stronę księżyca i obserwujemy co się dzieje.

Czego się dowiedzieliśmy?

Pokazałam przede wszystkim dzieciom, jak to jest z tym księżycem – że świeci odbitym światłem, a nie całą swoją powierzchnią. Zobaczyliśmy też (choć ledwo, ledwo, bo przecież było ciemno) ciemną stronę księżyca.

A potem matkę poniosło. Przyniosła drugą piłkę – do koszykówki – i zaczęła dzieckom pokazywać zaćmienie słońca i księżyca. Niestety nie posiadamy zbyt dobrej dokumentacji tych eksperymentów, więc albo uwierzycie nam na słowo, albo sami je przeprowadzicie

3. Eksperyment chemiczny

Co potrzebne?

-ciepła woda

-cukier

-nieduże miseczki

-barwnik spożywczy

-ciepłe lub nasłonecznione miejsce

-czas

Na czym to polega?

Odmierzamy pięć łyżek cukru i wsypujemy do miseczek. Następnie zalewamy cukier ok. 20 łyżkami ciepłej wody. „Doprawiamy” barwnikiem spożywczym dla ciekawszych efektów i mieszamy aż do rozpuszczenia się cukru w wodzie.

Następnie, miseczki odstawiamy w nasłonecznione lub ciepłe miejsce (w naszym przypadku, miseczki wylądowały na kaloryferze. I czekamy, obserwując każdego dnia zmiany zachodzące w miseczkach.

U nas po dwóch dniach mieszanki zaczęły się robić coraz gęstsze – miały konsystencję kisielu. Po kolejnych dwóch dniach – na powierzchni miseczek zaczęły się pojawiać kryształy, a jeszcze później pozostały już tylko kryształy cukru – takie jakby lizaki

Czego się dowiedzieliśmy?

Tego, że w cieple woda paruje, ale cukier z barwnikiem pozostaje w miseczce. No i jeszcze oglądaliśmy sobie kryształy powstałe z cukru.

4. Eksperyment geologiczny

Co potrzebne?

-plastelina (choć my plastelinę zastąpiliśmy mokrymi gazetami)

-soda oczyszczona

-ocet

-pojemnik po kliszy fotograficznej

Na czym to polega?

Z plasteliny należało ulepić konstrukcję wulkanu. Okazało się jednak, że dla ulepienia wulkanu potrzeba baaaaardzo dużo plasteliny. I już, już myślałam, że tego eksperymentu nie uda nam się przeprowadzić, kiedy z pomocą przyszedł Misiolek i ulepił takie piękny wulkan z mokrych gazet. To był właśnie jeden z takich momentów, kiedy jeszcze bardziej doceniam, że go mam :).

Na środku wulkanu musimy mieć dziurkę, z której będzie wypływać lawa. Do tej dziury wkładamy pojemnik po kliszy (będzie naszym kraterem). Wsypujemy łyżkę sody do naszego krateru, następnie wlewamy ocet. I obserwujemy wybuch wulkanu.

This slideshow requires JavaScript.

Czego się dowiedzieliśmy?

W sumie to dowiedzieliśmy się, jak zbudowany jest wulkan – że jest to góra, która ma kanał do ujścia lawy – tak bardzo z grubsza :).

5. Eksperymenty fizyczne

a) Powstawanie kraterów

Co potrzebne?

-duża miseczka

-mąka

-różnej wielkości kulki i piłeczka tenisowa

Na czym to polega?

Do miseczki wsypujemy mąkę, uklepujemy i wygładzamy powierzchnię. Następnie bierzemy różnej wielkości kulki i osobno z tej samej wysokości, spuszczamy je do miseczki z mąką. W ten sposób tworzą się kratery.

Czego się dowiedzieliśmy?

Wypróbowaliśmy, jak tworzą się kratery. Sprawdziliśmy, jaka jest zależność między wielkością obiektu i wielkością powstałego krateru (im większy obiekt tym większy krater). Sprawdziliśmy też, że głębokość krateru zależy od masy obiektu zderzającego się z powierzchnią planety.

b). Eksperymenty z powietrzem – rakieta

To był eksperyment, który dzieciom spodobał się najbardziej. I nic to, że kilka razy na początku nam nie wyszedł. Powtarzaliśmy go chyba z 7 raz (pierwsze 3 nieudane), ale efekt – odlotowy ;).

Co potrzebne

-podłużny balon

-dwa krzesełka

-cienki sznurek o długości 3 m.

-słomka do napojów

-klips do spinania papierów

-taśma klejąca

Na czym to polega?

Przez sznurek przewlekamy słomkę do napojów. Sznurek przywiązujemy do dwóch krzesełek, krzesła odsuwamy od siebie tak, żeby sznurek był napięty. Pora nadmuchać balon i spiąć go klipsem do papieru (szczelnie, tak żeby powietrze nie uciekało). Balon przyklejamy do słomki. Teraz wielkie odliczanie i odczepiamy klips. A balon, niczym rakieta, odlatuje na drugi koniec sznurka.

Ponieważ jest to eksperyment bardzo widowiskowy – załączam filmiki

Czego się dowiedzieliśmy?

Tego, że powietrze ma moc odrzutową. Powietrze wewnątrz balonu znajduje się pod dużym ciśnieniem. Po usunięciu klipsa, całe powietrze natychmiast wydostaje się na zewnątrz, odpychając balon w przeciwnym kierunku.

Trzy pierwsze eksperymenty nie udały się nam zbytnio. Z naszego „Apolla” po prostu uleciało powietrze, ale ciśnienie musiało być zbyt małe i nie spowodowało odepchnięcia balonika.

Apollo 4 – eksplodował ;). Dopiero misja Apollo 5 i Apollo 6 zakończyła sukcesem! Mieliśmy też rakietę-parówę – jak ją nazwał Księciunio, której na samym końcu udało się wystartować!

c). Eksperymenty z powietrzem – żagiel

Co potrzebne?

Do wykonania tego eksperymentu wykorzystaliśmy konstrukcję z krzesełek, sznurka i słomki z poprzedniego eksperymentu. Jednak zamiast balonu zrobiliśmy żagiel z kartki papieru. Dodatkowo – wykorzystaliśmy jeszcze pompkę rowerową.

Jak to działa?

Dzieci miały za zadanie takie pompowanie w żagiel, żeby przepchnąć go na drugą stronę sznurka.

Czego się dowiedzieliśmy?

Tego, że powietrze ma nie tylko siłę odrzutu, ale też, że jego siła może działać w tym samym kierunku, w którym porusza się powietrze.

d). Eksperymenty z powietrzem – zimne powietrze – ciepłe powietrze

Co potrzebne?

-szklana butelka z wąską szyjką

-balonik

-dwa pojemniki – z ciepłą i zimną wodą

Na czym to polega?

Balonik zakładamy na szyjkę butelki i wstawiamy butelkę do ciepłej wody. Obserwujemy, co się dzieje z balonikiem. Następnie – przenosimy butelkę do zimnej wody i również obserwujemy zachowanie balonika.

Czego się dowiedzieliśmy?

Tego, że ciepłe i zimne powietrze mają różną objętość. Choć Księciunio stwierdził, że (tu cytat): „Im cieplejsze powietrze, tym większe ciało” ;). Zatem ja zakładam, że po prostu żyję w ciepłym klimacie :). Co prawda eksperyment ten nie był bardzo spektakularny – może wyszedł by lepiej, gdybyśmy podgrzewali wodę w trakcie eksperymentu.

e). Eksperymenty z powietrzem – fruwająca kulka

Co potrzebne?

-papier tekturowy

-zginana słomka do napojów

-folia aluminiowa

-plastelina lub masa mocująca do plakatów

-dwustronna taśma klejąca

-kawałek folii aluminiowej

Na czym to polega?

Z kartki bloku technicznego wycinamy koło i nacinamy je z jednej strony do połowy. Składamy kółko tak, żeby powstał stożek i sklejamy go. Czubek stożka delikatnie odcinamy, tak, żeby powstał otwór na słomkę. Jedną część słomki wprowadzamy do stożka i mocujemy od środka plasteliną (wnętrze stożka i mocowanie musi tworzyć płaską powierzchnię). Z folii aluminiowej formujemy kulkę wielkości wiśni.

Kulkę umieszczamy wewnątrz stożka i dmuchamy w słomkę. Kulka będzie się unosić w powietrzu.

Czego się dowiedzieliśmy?

Kiedy dmuchamy w słomkę, strumień powietrza wpada pod kulkę. Wysokie ciśnienie wyrzuca kulkę do góry. Natomiast we wnętrzu stożka strumień powietrza się rozszerza, a jego ciśnienie maleje. Wtedy kulka opada.

6. Eksperyment z pogodą

Co potrzeba?

-czajnik z gotującą się wodą

-metalowa taca

Na czym to polega?

Doprowadzamy wodę do wrzenia, a nad parą trzymamy metalową tacę. Na tacy osadza się para która po chwili skrapla się.

Czego dowiedzieliśmy się?

Pod wpływem ciepła słonecznego – woda z ziemi paruje i unosi się do góry. W wyższych partiach – ochładza się i zaczyna się zbierać w chmury. Po pewnym czasie – skrapla się i tworzy deszcz – znów wracając na powierzchnię ziemi. Tak właśnie krąży woda w przyrodzie.

Na koniec warsztatu, po wykonaniu wszystkich eksperymentów, dzieciaki przykleiły naklejki w swoich dzienniczkach, na znak – że w eksperymentach dzielnie uczestniczyły.

A, i zapomniałabym napisać – ziemniak z poprzedniego warsztatu w końcu wypuścił korzenie

Zabawy było na prawdę sporo! A następny warsztat – to będzie warsztat kulinarny. Księciunio nie może się już doczekać. Mnie już układa się on powoli w głowie. Ale do 25 listopada będziemy już wszystko mieć gotowe :).

A teraz – zapraszam do pozostałych mam – bardzo jestem ciekawa, co przygotowały